ภาษาภาพยนตร์

องค์ประกอบภาพยนตร์ มีองค์ประกอบ 3 ด้านดังนี้

1. Shot Size = ขนาดของภาพ
2. Scene = ฉากของเรื่อง
3. Sequence = ลาดับเนื้อหาความต่อเนื่อง

Shot ในที่นี้ย่อมาจาก Shot Size = ขนาดภาพ ดูจากระยะห่างของกล้องกับสิ่งที่ถ่าย ในการสร้างภาพยนตร์ได้ แบ่งกลุ่มของขนาดภาพออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้

ภาพขนาดไกล
- Extreme Long Shot (ELS)
- Long Shot (LS)
- Full Shot (FS)

ภาพขนาดปานกลาง
- Medium Shot (MS)
- Knee Shot (KS)
- Waist Shot (WS)
- Two Shot / Three Shot
- Group Shot

ภาพขนาดใกล้
- Close Up Shot (CU)
- Extreme Close Up Shot (ECU)

ภาพขนาดไกลมาก Extreme Long Shot (ELS) เป็นภาพขนาดกว้างสุด ไกลสุด มักใช้ร่วมกับเลนส์ไวด์เพื่อนาเสนอบรรยากาศของสภานที่ ให้เห็นองค์ประกอบทั้งหมดในฉากนั้น มักใช้เป็น Shot เริ่มต้นของในฉากหรือเริ่มต้นเรื่อง บางครั้งเรียกว่า Establishing Shot เป็นการสื่อความหมายสถานที่แสดงถึงความโอ่อ่า มโหฬาร



ภาพขนาดไกล Long Shot (LS) ระยะห่างระหว่างกล้องกับผู้แสดงจะใกล้กว่าภาพขนาดไกลมาก แต่ยังมีมุมมองครอบคลุมบริเวณกว้างอยู่ เห็นผู้แสดงได้เต็มตัวรวมทั้งบรรยากาศโดยรอบ มักใช้ในการเริ่มต้นฉาก หรือแนะนาตัวผู้แสดง


ภาพขนาดเต็มตัว Full Shot (FS) แสดงให้ภาพของผู้แสดงในขนาดเต็มตัว พอดีกับเฟรม ขอบภาพด้านบนชิดกับศรีษะขอบภาพด้านล่างชิดกับเท้า สามารถเห็นการเคลื่อนไหวกริยาท่าทางของผู้แสดงได้อย่างชัดเจน


ภาพขนาดหัวเข่า Knee Shot (KS) เป็นภาพกว้างสุดในกลุ่มภาพขนาดกลาง ขนาดภาพอยู่ที่ประมาณหัวเข่าของผู้แสดง สามารถบอกรายละเอียดของผู้แสดงได้มากขึ้น บางครั้งใช้เชื่อมระหว่างภาพขนาดไกล และภาพขนาดใกล้ แต่จะให้รายละเอียดของฉากหลังน้อยลงตามลาดับ


ภาพขนาดเอว (Waist Shot) เป็นภาพขนาดตั้งแต่เอวขึ้นไป เห็นรายละเอียดของผู้แสดงมากขึ้น มักเป็นใช้เป็นภาพที่มีการสนทนา หรือ Two Shot หรือ Three Shot


ภาพขนาดกลาง Medium Shot (MS) เป็นขนาดภาพที่เห็นบ่อยที่สุดเพราะเป็นภาพขนาดกลางที่สามารถเสนอสีหน้า อากัปกริยา การเคลื่อนไหวของผู้แสดงได้ดี และใช้เป็นภาพเชื่อมต่อระหว่างภาพ LS กับ CU


ภาพระยะใกล้ Close Up Shot (CU) เป็นภาพระยะใกล้กว่า CU ให้รายละเอียดกว่า มีขนาดภาพประมาณปลายคางถึงบนสุดศรีษะ


ภาพระยะใกล้สุด Extreme Close Up Shot (ECU) เป็นภาพระยะใกล้สุด แสดงรายละเอียดเฉพาะจุดของผู้แสดงหรือ Subject เช่น ดวงตา ปาก หรือจมูกเท่านั้น

มุมกล้องภาพยนตร์ มีองค์ประกอบ 4 ด้านดังนี้

- มุมกล้องระดับสายตานก (bird’s eye view shot)
- มุมกล้องระดับสูง (High angle shot)
- มุมกล้องระดับสายตา (eye level shot)
- มุมกล้องระดับต่า (low angle shot)

มุมกล้องระดับสายตานก (bird’s eye view) เป็นการตั้งกล้องในตาแหน่งเหนือศรีษะโดยตรงของสิ่งที่ถ่าย ภาพที่ถูกบันทึกจะมีมุมมองเดียวกับนกที่มองดิ่งลงมายังพื้นดิน เมื่อผู้ชมเห็นภาพแบบนี้จะมีความรู้สึกเหมือนตัวเองกาลังจ้องดูเหตุการณ์อยู่เหนือสิ่งเหล่านั้น บางครั้งให้ความรู้สึกสิ้นหวัง หรือช่วยเหลือตนเองไม่ได้


มุมกล้องระดับสูง (High angle shot) ตาแหน่งของกล้องจะอยู่ในระดับที่สูงกว่าสิ่งที่ถ่าย เวลาบันทึกภาพต้องกดกล้องลงมา มุมนี้ทาให้สามารถเห็นเหตุการณ์ทั่วถึงทั้งด้านหน้า และด้านหลัง เหมาะสาหรับฉากที่ต้องการให้เห็นความงามของทัศนียภาพ จึงนิยมใช้คู่กับภาพ LS แต่ในมุมนี้บางครั้งยังให้ความรู้สึกว่าสิ่งที่ถ่ายดูเล็กลง ดูต่าต้อย ไร้ค่า ไร้ความหมาย หรือสิ้นหวัง หรือพ่ายแพ้ด้วย


มุมกล้องระดับสายตา (eye level shot) เป็นการตั้งกล้องในระดับเดียวกับสายตาของผู้แสดง เป็นระดับกล้องที่มักใช้บ่อยที่สุด การนาเสนอในมุมมองนี้ทาให้ผู้ชมมีความรู้สึกเหมือนดูเหตุการณ์ต่างๆ ด้วยตนเอง มีความเสมอภาค เป็นกันเองกว่ามุมกล้องในระดับอื่น


มุมกล้องระดับต่า (low angle shot) กล้องจะตั้งอยู่ในระดับต่ากว่าสิ่งที่ถ่าย เวลาบันทึกต้องเงยกล้องขึ้น ภาพในมุมนี้จะให้อิทธิพลความรู้สึกของผู้ชมว่าสิ่งที่ถ่ายนั้นมีอานาจ มีพลัง ยิ่งใหญ่น่าเกรงขาม หรือแสดงถึงความสง่างาม มีชัยชนะ จึงนิยมใช้กับภาพโบสถ์วิหาร ตึกสูง การเคลื่อนพลของกองทัพ นักรบที่สูงใหญ่กายำ